जनकपुरधाम – साउन २९ गते ।
मधेश प्रदेशका मुख्यमन्त्री सतिश कुमार सिंहले प्रदेशभित्रका निजी अस्पतालहरुलाई गरिब तथा असहाय विरामीका लागि अनिवार्य १० प्रतिशत निःशुल्क उपचार सुनिश्चित गर्न आग्रह गरेका छन्। उनले यो आग्रह केवल नैतिक हैसियतबाट मात्र नभई, नेपाल सरकारको विद्यमान कानूनी प्रावधान अनुसार पनि सबै अस्पतालमा यो व्यवस्था अनिवार्य रहेको स्मरण गराए।
मुख्यमन्त्री सिंहको भनाइमा, स्वास्थ्य सेवा नाफामुखी व्यवसाय मात्र नभई मानविक जिम्मेवारी पनि हो। “नियम छ तर पालना छैन,” उनले भने, “सरकारको प्रावधान अनुसार अस्पतालहरुले १० प्रतिशत निःशुल्क उपचार गर्नुपर्छ, तर धेरैजसोमा यो व्यवहारमा देखिँदैन।”
जनकपुरधामा नवनिर्मित आरोग्य निकेतन अस्पतालको उद्घाटन गर्दै मुख्यमन्त्री सिंहले निजी स्वास्थ्य संस्थामाथि भइरहेको छड्के अनुगमनको विवरण पनि सार्वजनिक गरे। उनका अनुसार सयौं अस्पताल मापदण्ड विपरीत सञ्चालनमा छन्।
“कतिपय अस्पतालले स्थानीय तहबाट कम बेडको अनुमति लिई धेरै बेड थपेर सेवा दिइरहेका छन्, जुन कानुन विपरीत हो,” उनले बताए। यसरी नियम तोडेर सञ्चालन गर्ने अस्पतालहरुलाई प्रदेश सरकारले बन्द गर्न आदेश दिइसकेको उनको भनाइ थियो।
प्रदेशमा मुटुरोग उपचारको नयाँ विकल्प
उक्त अवसरमा, आरोग्य निकेतन अस्पतालका प्रबन्ध निर्देशक डा. मोस्ताक अलीले यो अस्पताल मधेश प्रदेशकै पहिलो पूर्ण मुटुरोग उपचार सुविधा र अत्याधुनिक क्याथ ल्याबसहित सञ्चालनमा आएको जानकारी दिए।
उनका अनुसार मुटु सम्बन्धी उपचार बाहेक अन्य रोगका लागि पनि अत्याधुनिक प्रयोगशाला, छिटो नतिजा दिने परीक्षण सेवा र सहज पहुँचको व्यवस्था यहाँ उपलब्ध हुनेछ। “हाम्रो उद्देश्य छ– समयमै उपचार, सही उपचार र सबैका लागि उपचार,” डा. अलीले भने।
स्वास्थ्य सेवामा पहुँच र नीतिगत बहस
मधेश प्रदेशमा निजी अस्पतालहरूको संख्या पछिल्ला वर्षमा तीव्र रूपमा बढेपनि, आर्थिक रूपमा कमजोर वर्गको पहुँच अझै न्यून छ। कानुनले निःशुल्क उपचारको व्यवस्था गरे पनि यसको कार्यान्वयनमा निगरानी, दण्ड र प्रोत्साहनको कमी देखिएको छ।
स्वास्थ्य नीति विज्ञहरुको मतमा, मुख्यमन्त्रीको यो आग्रहले प्रदेशभित्र स्वास्थ्यमा समान पहुँचको बहसलाई बलियो बनाउने अपेक्षा गरिएको छ। तर यसको सफल कार्यान्वयनका लागि स्थानीय तह, प्रदेश सरकार र संघीय निकायबीच समन्वय र कडाइका साथ अनुगमन आवश्यक छ।
कार्यक्रमको सहभागिता
उद्घाटन कार्यक्रममा मधेश प्रदेशका पहिलो मुख्यमन्त्री लालबाबु राउत गद्दी, प्रदेशसभा सदस्यहरू, वरिष्ठ चिकित्सक, स्वास्थ्यकर्मी र सर्वसाधारणको उल्लेखनीय उपस्थिति थियो।
यो अस्पतालको सञ्चालनले जनकपुरधाम र वरपरका जिल्लामा विशेषज्ञस्तरको स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध हुने आशा गरिएको छ, तर निःशुल्क उपचारको नियम कार्यान्वयन भए मात्र यसको सामाजिक प्रभाव वास्तविक रूपमा अनुभूति हुनेछ।
