लुटिएका ८०० हतियार गायब हुँदा सुरक्षा चुनौती बढ्दै, देशका लागि खतरा?

काठमाडौं , २३ असोज । भदौ २३ र २४ गते देशभर भड्किएको जेन–जी आन्दोलनपछि प्रहरीका सयौँ हतियार अझैसम्म बेपत्ता छन् । आन्दोलनकारीहरूले प्रहरी कार्यालयमा आक्रमण, तोडफोड र आगजनी गर्दै लुटपाट गरेका करिब ११ सयभन्दा बढी साना–ठूला हतियारमध्ये तीन सयभन्दा बढी मात्र फिर्ता भएका छन् । तर, अझै ८ सयभन्दा बढी हतियार गायब रहेको नेपाल प्रहरीको प्रारम्भिक विवरणले देखाउँछ ।

हतियार कहाँ हराए?

त्यो घटनाको तस्बिर र भिडिओहरूमा आन्दोलनकारीहरूले प्रहरी चौकी तथा हतियार भण्डार तोडफोड गरी राइफल, पिस्तोलदेखि अन्य सैन्य सामग्रीसम्म लुटेर लैजाने दृश्य देखिएका थिए ।
प्रहरीका अनुसार केही हतियार आन्दोलनपछि सुरक्षाकर्मीले बरामद गरेका छन्, केही आन्दोलनकारी वा सर्वसाधारणले स्वेच्छाले बुझाएका छन् । तर अझै ठूलो संख्यामा हतियार बेपत्ता छन् ।

नेपाल प्रहरीका केन्द्रीय प्रवक्ता डीआईजी विनोद घिमिरेका अनुसार, हराइरहेका हतियार पत्ता लगाउन समिति नै गठन गरिएको छ । “हतियारको खोजतलास प्राथमिकतामा छ । यसलाई सुरक्षाको संवेदनशील मुद्दा मानेर प्रहरी चौबीसै घण्टा काम गरिरहेको छ,” उनले बताए ।

सुरक्षा जोखिम बढ्दै

हतियार हराउनु सामान्य घटना होइन । प्रहरी स्रोतका अनुसार, बेपत्ता भएका हतियार विभिन्न समूह, आपराधिक नेटवर्क वा सीमापार तस्करीमा समेत पर्न सक्ने जोखिम छ ।
यदि ती हतियार पुनः आन्दोलन, विद्रोही गतिविधि वा आपराधिक कार्यमा प्रयोग भए भने मुलुक गम्भीर सुरक्षा संकटतर्फ धकेलिन सक्ने सुरक्षा विज्ञहरूको चेतावनी छ ।

सुरक्षा निकायभित्रै पनि समस्या बढेको छ । लुटिएका हतियार नपुगेपछि धेरै सुरक्षाकर्मीलाई आवश्यकताअनुसारको हतियार उपलब्ध हुन सकेको छैन । “हामीलाई आफैंलाई सुरक्षाको चुनौती छ, जबकि हाम्रो हतियार नै हराएको छ,” एक प्रहरी अधिकृतले गुनासो गरे ।

देशका लागि खतरा

विश्लेषकहरू भन्छन्, अहिलेको बेपत्ता हतियार केवल प्रहरीको मात्र नभई राष्ट्रको सुरक्षामाथिको प्रत्यक्ष खतरा हो ।

• पहिलो, हतियार सीमापार बिक्री वा तस्करीमा प्रयोग भए भने नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय आपराधिक सञ्जालमा फस्न सक्छ।
• दोस्रो, यिनै हतियार आन्तरिक आन्दोलन, आपराधिक ग्याङ वा विद्रोही गतिविधिमा प्रयोग भए देश अझ अस्थिर हुनसक्छ।
• तेस्रो, सुरक्षाकर्मी नै हतियारविहीन हुने स्थिति आउनुले विधि–व्यवस्था र राज्यको नियन्त्रण क्षमतामाथि प्रश्न खडा गर्छ।

जेन–जी आन्दोलनले देखाएको यो हतियार संकट केवल तत्कालीन आन्दोलनको परिणाम मात्र होइन, दीर्घकालीन सुरक्षा चुनौतीको संकेत हो । ८ सयभन्दा बढी हतियार अझै गायब रहँदा मुलुक असुरक्षित अवस्थामा उभिएको छ । प्रश्न यही हो—यी हतियार कहाँ छन्? र यदि समयमै नियन्त्रणमा नल्याइए, के यो मुलुककै लागि ठूूलो खतरा बन्ने हो?

---