मधेशमा खडेरीको मार : परशुराम तलाउबाट डिप बोरिङ्ग जडानको सुरुआत

जनकपुरधाम, साउन ८ गते ।

लामो खडेरीको मार खेपिरहेको मधेश प्रदेशमा पानी अभाव अब असह्य बन्दै गएको बेला प्रदेश सरकारले केही राहत दिने आशामा नयाँ खानेपानी योजना अघि बढाएको छ। ऊर्जा, सिचाइ तथा खानेपानी मन्त्रालयले धनुषा जिल्लाको मिथिलाबिहारी नगरपालिका–२ मा रहेको परशुराम तलाउ क्षेत्रबाट डिप बोरिङ्ग जडान गरी योजना सुरु गरेको हो।

सोमवारीको मेलामा सयौं श्रद्धालु आउने परशुराम मन्दिर क्षेत्रमा खानेपानी अभाव तीव्र बनिरहेको बेला, प्रदेश सरकारले यहीँबाट पहिलो चरणको खानेपानी बोरिङ्ग अभियान थालेको छ।

बिहीबार एक विशेष धार्मिक कार्यक्रमका बीच मन्दिरका पुजारी राधामोहन दासले वैदिक विधिअनुसार पूजा गरी बोरिङ्ग कार्यको विधिवत् शुभारम्भ गरेका थिए। कार्यक्रममा प्रदेश सरकारका ऊर्जा, सिचाइ तथा खानेपानी मन्त्री शेष नारायण यादव प्रमुख अतिथि थिए।

स्थानीयको आक्रोश र सरकारको प्रतिवद्धता
कार्यक्रममा उपस्थित स्थानीयवासीहरूले खडेरीका कारण जीवन कष्टकर बन्दै गएको गुनासो गरे। सिचाइ नहुँदा खेत सुक्दै गएका छन् भने घरघरमा पानी अभाव हुँदा सामान्य जीवन चलाउनै मुस्किल परेको छ। स्थानीयहरूले प्रत्येक वडामा डिप बोरिङ्गको माग गरेका छन्।

स्थानीयको गुनासो सुन्दै मन्त्री यादवले भने, “संसाधन सीमित छन्, तर संकट गम्भीर छ। त्यसैले हामीले तत्काललाई आवश्यकताको आधारमा प्राथमिकता निर्धारण गर्दै खानेपानी बोरिङ्ग जडान कार्य अघि बढाएका छौं।”

उनले जानकारी दिएअनुसार, प्रदेश सरकारले तत्कालका लागि हरेक वडामा कम्तीमा एउटा डिप बोरिङ्ग जडान गर्ने योजना बनाएको छ। “खडेरीले सिचाइ मात्र होइन, अब त पिउने पानीमा समेत संकट ल्याएको छ। अब प्राथमिकता खानेपानीमै दिनुपर्छ,” मन्त्री यादवले भने।

‘सुख्खा क्षेत्र’ घोषणा, तर राहत अझै आशामा
मधेश प्रदेश सरकारले यसअघि नै सम्पूर्ण प्रदेशलाई ‘सुख्खा क्षेत्र’ घोषणा गरिसकेको छ। संघीय सरकारले समेत तीन महिनाका लागि मधेशलाई ‘संकटग्रस्त क्षेत्र’ घोषणासमेत गरिसकेको छ। तर प्रदेशस्तरमा केही पहलहरू भए तापनि, संघीय सरकारले भने हालसम्म कुनै ठोस राहत प्याकेज ल्याएको छैन।

विगतका वर्षहरूसम्म कुनै न कुनै रूपमा वर्षा भरपर्दो हुने गरेकोमा, यस वर्षको लामो खडेरीले खेतीपातीदेखि लिएर जनस्वास्थ्यसम्म असर पारेको छ।

पानी नभएको ठाउँमा पूजा र प्रयास
परशुराम मन्दिर क्षेत्र ऐतिहासिक तथा धार्मिक दृष्टिकोणले महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। तर लामो समयदेखि यहाँका श्रद्धालु र स्थानीय बासिन्दाहरू पानीको संकट झेल्दै आएका थिए। यतिबेला मन्दिर क्षेत्रबाटै बोरिङ्ग जडानको पहल हुनु स्थानीयका लागि ‘धार्मिक’ र ‘वास्तविक’ दुःखलाई जोड्ने प्रतीक बनेको छ।
योजना शुभारम्भ गरिए पनि यसको दिगोपन र प्रभावकारिता भने भविष्यमा देखिनेछ। अहिलेका लागि प्रदेश सरकारले देखाएको सक्रियताले संकटको बेला आशाको किरण प्रदान गरेको छ। तर दीर्घकालीन समाधानका लागि प्रदेश र संघीय सरकारले सहकार्य गर्दै संरचनात्मक योजना ल्याउनु आवश्यक देखिन्छ।

स्थानीय नेता र सरोकारवालाहरूले भने, “यो सुरुआत सकारात्मक छ, तर यो पर्याप्त छैन। हरेक वडामा, विद्यालयमा, अस्पतालमा, र सार्वजनिक स्थलमा पानीको व्यवस्था गरिनु आवश्यक छ।
मधेशको खडेरी संकट अब केवल मौसमको विषय होइन, यो सरकारको तत्परताको परीक्षाको घडी हो। परशुराम तलाउबाट सुरु भएको यो पहलले तत्काल राहत त दिन सक्छ, तर समग्र संकट समाधान गर्न दीर्घकालीन योजना र संघीय तहको ठोस पहल अपरिहार्य देखिन्छ।

---