महोत्तरीको माटिहानीमा मातृत्व स्वास्थ्य सेवाको नयाँ युग सुरु : प्रमद्वारा पाँच बेडको आधुनिक अस्पताल उद्घाटन

जनकपुरधाम, साउन, ९ गते ।
स्वास्थ्य पूर्वाधारमा दीर्घकालीन लगानीका लागि सरकारले ग्रामीण क्षेत्रतर्फ केन्द्रित गर्न थालेको संकेतस्वरूप प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले शुक्रबार माटिहानी नगरपालिका–६, महोत्तरीमा पाँच बेड क्षमताको नयाँ प्रसूतिगृहको उद्घाटन गरे। यो अस्पताल साना सहर र ग्रामीण क्षेत्रका महिलाका लागि गुणस्तरीय मातृत्व सेवा प्रदान गर्न तयार गरिएको हो।

माटिहानी नगरपालिकाको जरालहवा गछी गाउँको दक्षिण भागमा अवस्थित उक्त अस्पतालको निर्माणमा कुल २०० मिलियन रुपैयाँ खर्च भएको छ। राष्ट्रिय योजना आयोग र माटिहानी नगरपालिकाको संयुक्त विशेष अनुदानमा निर्माण सम्पन्न भएको यो अस्पतालको जिम्मेवारी भरतपुरस्थित श्री कालिका निर्माण प्रालिले पाएको थियो। जनवरी २०२५ मा निर्माण कार्य पूरा भएको हो।

निर्माण लागत भने १८.८० मिलियन रुपैयाँमा रोकिएको छ, बाँकी बजेट उपकरण, स्वास्थ्य सामाग्री र सेवा विस्तारमा प्रयोग गरिएको जनाइएको छ।

यो सानो अस्पताल भए पनि अत्याधुनिक सुविधा भएको दाबी गरिएको छ। यसमा शल्यकक्ष (Operation Room), नवजात गहन चिकित्सा इकाई (NICU), प्रसूति कक्ष, OPD सेवा, औषधालय, नर्सिङ र प्रतीक्षा कक्ष, शौचालय तथा जाँच कक्षहरू समावेश गरिएका छन्। विशेष गरी नवजात शिशु र आमा दुबैका लागि अत्यावश्यक उपकरण र सेवा समावेश गरिएको स्वास्थ्य विभाग स्रोतले जनाएको छ।

स्वास्थ्य सेवामा पहुँचको अभाव झेलिरहेका महोत्तरी जिल्लाका ग्रामिण क्षेत्रका महिलाहरूका लागि यो अस्पतालले जीवन रक्षा गर्ने महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ भन्ने स्थानीय जनप्रतिनिधिहरूको विश्वास छ।

माटिहानी नगरपालिकाका मेयर हरिप्रसाद मण्डलका अनुसार, “हामी भविष्यमा यो अस्पताललाई ५० बेड क्षमतासम्म विस्तार गर्ने योजना बनाइरहेका छौँ। तर बजेट अभावका कारण तत्काल त्यो सम्भव देखिँदैन।

नेपालमा लगभग ७९% जनसंख्या ग्रामीण क्षेत्रमा बसोबास गर्छ, तर त्यहाँ गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा अझै पनि अभावमै छ। मातृत्व र नवजात शिशुको मृत्यु दर घटाउने सन्दर्भमा यस्तो अस्पतालको स्थापना रणनीतिक दृष्टिले महत्वपूर्ण मानिन्छ। नेपाल सरकारका स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार, ग्रामीण स्वास्थ्य पूर्वाधारको अभावले गर्दा हजारौँ महिला हरेक वर्ष प्रसूति समयमा ज्यान गुमाउँदै आएका छन्। माटिहानीको यो पहलले त्यस्ता घटनाहरूलाई रोक्ने दिशामा ठूलो प्रभाव पार्नसक्ने विज्ञहरूको भनाइ छ।

उद्घाटन कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री ओलीसँगै मधेश प्रदेशका मुख्यमन्त्री सतीश कुमार सिंह, संघीय श्रम तथा रोजगार मन्त्री शरत सिंह भण्डारी, पूर्व उपप्रधानमन्त्री एवं जसपा अध्यक्ष महन्थ ठाकुर, मधेश प्रदेशकी मुख्यमन्त्री सुमित्रा सुबेदी भण्डारी, प्रदेशका शारीरिक पूर्वाधार मन्त्री सरोज यादव, शिक्षा तथा संस्कृति मन्त्री रानी शर्मा तिवारी लगायतका गण्यमान्य व्यक्तिहरूको उपस्थिति रहेको थियो। प्रधानमन्त्री ओलीले उद्घाटन समारोहमा सम्बोधन गर्दै भने, “स्वास्थ्य सेवा सशक्त बनाउनु हाम्रो सरकारले लिएको प्रतिबद्धता हो। यो अस्पतालले ग्रामीण महिलाको जीवनमा नयाँ आशा ल्याउनेछ।”

हाल पाँच बेडमा सिमित रहे पनि माटिहानी नगरपालिकाले यसलाई निकट भविष्यमा ५० बेडसम्म विस्तार गर्ने योजनाको खाका तयार पारेको छ। तर बजेट अभाव र योग्य जनशक्तिको कमी, ग्रामीण क्षेत्रमा उपकरणको नियमित मर्मत सम्भार, विद्युत आपूर्तिको समस्या लगायतका चुनौतीहरू अझै बाँकी छन्। नगरपालिकाका अनुसार, स्वास्थ्य मन्त्रालयसँग समन्वय गरेर बजेट माग गरिएको छ र प्रदेश सरकारले पनि प्राथमिकतामा राख्ने आश्वासन दिएको छ।

माटिहानीको यो प्रसूति गृह ग्रामीण नेपालमा सस्तो, सुलभ र प्रभावकारी स्वास्थ्य सेवाको उदाहरण बन्न सक्ने सम्भावना छ। मातृत्व र नवजात सेवाको गुणस्तर सुधार गर्दै, यसले जनस्वास्थ्यमा व्यापक सकारात्मक प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ। यदि यो योजना अनुसार विस्तार हुन सक्यो भने, यो परियोजना मधेश प्रदेशमा मातृत्व स्वास्थ्य सेवाको अनुकरणीय मोडल बन्नेछ, जसले अन्य पालिकाहरूलाई पनि यस्ता पूर्वाधार विकासमा प्रेरणा दिन सक्छ।