जनकपुरधाम, वैशाख १० गते । मधेश प्रदेशको प्रमुख सहर जनकपुरधाममा विवाहित किशोरी तथा महिलाहरूको सशक्तीकरणका लागि केन्द्रित पालिकास्तरीय परिचयात्मक कार्यशाला गोष्ठी सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको छ। जानकी महिला जागरण समाज जनकपुरको आयोजनामा सम्पन्न यस कार्यक्रमलाई ‘सी लिड्स’ परियोजनाअन्तर्गत सञ्चालन गरिएको हो, जसको उद्देश्य शिक्षामार्फत जीवन उपयोगी सीपहरू विकास गर्दै जीविकोपार्जनका अवसरहरू सृजना गर्नु हो।
कार्यक्रममा जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाका प्रमुख मनोज कुमार साहले प्रमुख अतिथिका रूपमा सम्बोधन गर्दै यस्ता परियोजनाले समुदायमा सामाजिक न्याय, शिक्षा, स्वास्थ्य, तथा सामाजिक सशक्तीकरणको पूर्वाधार विकासमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्याउने उल्लेख गरे। साथै, उनले १३ वडालाई समेट्ने १८ महिनाको योजनालाई प्रभावकारी बनाउने हेतुले वडा अध्यक्ष र सदस्यहरूलाई अनुगमनमा सक्रिय सहभागिता जनाउन आग्रह गरे।
प्रमुख साहले विवाहित किशोरीहरूलाई आफ्नै साना व्यवसायिक उद्यमहरू स्थापना गर्न प्रेरणा दिँदै आत्मनिर्भर बन्ने बाटोमा प्रोत्साहित गरे।
कार्यक्रममा जानकी महिला जागरण समाजकी अध्यक्ष मन्दाकनी कर्णले परियोजनाको बारेमा जानकारी दिँदै भनिन्, “१५ देखि २५ वर्ष उमेर समूहका सीमान्तकृत विवाहित किशोरी महिलाहरूलाई लक्षित गर्दै १७ वटा सिकाइ केन्द्र स्थापना गरिएको छ, जहाँ अधिकतम २५ जना सहभागी रहने व्यवस्था मिलाइएको छ।”
उनका अनुसार, परियोजनाको मुख्य दातृ संस्था ‘स्ट्रिट चाइल्ड युके’ रहेको छ भने कुल बजेट ६१ लाख ९१ हजार ५ सय रुपैयाँ रहेको छ।
कार्यक्रममा उपमेयर किशोरी साह, शिक्षा प्रमुख धिरेन्द्र कर्ण, नेपाल पत्रकार महासंघका केन्द्रीय सदस्य राजेश कर्ण, कार्यक्रम व्यवस्थापक विष्णु भण्डारी, संयोजक सुखदेव ठाकुर, अनुगमन अधिकृत सुसमिता ठाकुर, विभिन्न वडाका अध्यक्षहरू तथा स्थानीय समुदायका प्रतिनिधिहरूको पनि उपस्थिति रहेको थियो।
यस परियोजनाबाट विवाहित किशोरीहरूमा नेतृत्व क्षमता विकास, व्यवसायिक सीप तथा सामाजिक चेतनाको वृद्धिमा उल्लेखनीय योगदान हुने अपेक्षा गरिएको छ।
नेपालका सबैभन्दा पछाडि पारिएका किशोरीहरूलाई लक्षित गर्दै “She Leads” नामक नयाँ परियोजना जनकपुरधाममा सुरु गरिएको छ। जनकी महिला जागरण समाज (JWAS) र अन्तर्राष्ट्रिय संस्था Street Child UK को सहकार्यमा आयोजना गरिएको यस कार्यक्रमको औपचारिक शुभारम्भ एक विशेष “Kick-Off Meeting” मार्फत गरिएको हो।
कार्यक्रमको उद्देश्य किशोरीहरूको क्षमता अभिवृद्धि, आत्मनिर्भरता र सामाजिक समावेशितामा टेवा पुर्याउनु हो। कार्यक्रम मधेश प्रदेशका विभिन्न आठ जिल्लामा सञ्चालन हुनेछ। पहिलो चरणमा धनुषा जिल्लाका ८,८५८ जना किशोरीहरू प्रत्यक्ष लाभान्वित हुने अपेक्षा गरिएको छ।
परियोजनाको दायरा र लक्ष्य
“She Leads” परियोजनाको अवधिमा किशोरीहरूलाई निम्न क्षेत्रमा सशक्त बनाउने लक्ष्य लिएको छ:
शिक्षा: आधारभूत शिक्षाबाट वञ्चित किशोरीहरूलाई अनौपचारिक शिक्षा र जीवनोपयोगी सीप प्रदान गर्ने।
जीविकोपार्जन: सिलाई, कढाई, ब्युटी पार्लरजस्ता सीपमार्फत आय आर्जनको सम्भावना।
नेतृत्व विकास: किशोरीहरूलाई आफ्नो समुदायमा नेतृत्व लिन उत्प्रेरणा दिने।
कार्यक्रममा बोल्दै JWAS का प्रतिनिधिहरूले भने, “यो परियोजना न केवल किशोरीहरूको व्यक्तित्व विकासमा सहयोगी हुनेछ, यो कार्यक्रमले उनीहरूको परिवार र समुदायमा पनि सकारात्मक परिवर्तन ल्याउनेछ।”
Street Child UK का अनुसार, नेपालमा उनीहरूको यात्रा २०१५ देखि सुरु भएको हो र यता निरन्तर बालबालिका तथा किशोरीहरूका लागि कार्य गर्दै आइरहेको छ।
सामुदायिक संलग्नता र परिणाम
गत १५ वर्षमा JWAS ले देशका ३० जिल्लामा विभिन्न महिला सशक्तिकरण कार्यक्रम सञ्चालन गरिसकेको छ। अबको यात्रामा मधेश प्रदेशलाई केन्द्रविन्दु बनाएर विशेष फोकससहित काम गरिनेछ।
परियोजना आगामी दुई वर्षसम्म सञ्चालन हुने छ जसमा शिक्षा, स्वास्थ्य, जीविकोपार्जन, सीप विकास, र आत्मविश्वास अभिवृद्धिमा जोड दिइनेछ।
